PHẦN 1: TÌNH HUỐNG GIỮA CÔ VÀ TRẺ
1. Tình huống: Trẻ khóc ngặt nghẽo đòi về khi mẹ vừa đưa đến lớp.
Cách xử lý: Đón trẻ từ tay mẹ, ôm vào lòng vỗ về. Đánh lạc hướng trẻ bằng đồ vật khác.
Câu nói với trẻ: "Ôi con nhìn xem, trên kệ hôm nay có bạn Gấu mới toanh đang đợi con kìa. Mình lại chào bạn Gấu nhé!" hoặc "Cô biết con nhớ mẹ, nhưng chiều mẹ sẽ đón con sớm mà. Ngoan cô thương nào."
2. Tình huống: Trẻ biếng ăn, ngậm cơm không chịu nuốt.
Cách xử lý: Không ép, không dọa. Khích lệ hoặc tạo trò chơi.
Câu nói với trẻ: "Nào, máy bay chuẩn bị cất cánh... vù vù... xem máy bay có bay lọt vào hầm (miệng) của con không nhé. A... nào!" hoặc "Con thi xem ai nhai kêu rộp rộp to nhất lớp nào!"
3. Tình huống: Trẻ tè dầm ra quần/sàn nhà và sợ hãi khóc.
Cách xử lý: Trấn an trẻ ngay, tránh để trẻ khác trêu chọc.
Câu nói với trẻ: "Không sao đâu con, lỡ thôi mà. Con nín đi, cô đưa con đi thay quần áo đẹp nhé. Lần sau buồn tè con nhớ gọi cô ngay nhé."
4. Tình huống: Trẻ đánh bạn hoặc cắn bạn.
Cách xử lý: Tách ra ngay. Nghiêm mặt (không cười) nhưng không quát tháo.
Câu nói với trẻ: "Con nhìn xem, bạn đang khóc vì đau đấy. Miệng xinh là để hát và ăn, tay xinh để múa, không phải để đánh bạn. Con xin lỗi bạn và thổi cho bạn hết đau đi."
5. Tình huống: Trẻ vứt đồ chơi lung tung không chịu dọn.
Cách xử lý: Biến việc dọn dẹp thành trò chơi thi đua.
Câu nói với trẻ: "Đã đến giờ các bạn đồ chơi muốn về nhà đi ngủ rồi. Chúng mình cùng thi xem ai giúp được nhiều bạn đồ chơi về đúng nhà (kệ) nhất nào. 1, 2, 3 bắt đầu!"
6. Tình huống: Trẻ nói bậy/chửi thề trong lớp.
Cách xử lý: Nhắc nhở nhẹ nhàng, không nhắc lại từ bậy đó.
Câu nói với trẻ: "Ơ, từ đó nghe không hay chút nào, làm xấu cái miệng xinh của con đấy. Cô không thích nghe từ đó đâu. Con nói lại bằng từ khác hay hơn nhé."
7. Tình huống: Trẻ không chịu ngủ trưa, trằn trọc.
Cách xử lý: Đến nằm cạnh, xoa lưng, vỗ về.
Câu nói với trẻ: "Con nhắm mắt lại, cô xoa lưng cho con dễ chịu nhé. Con nằm im lặng để các bạn khác ngủ, chiều dậy mình chơi tiếp."
8. Tình huống: Trẻ mang đồ chơi sắc nhọn/nguy hiểm từ nhà đến.
Cách xử lý: Tạm giữ và giải thích.
Câu nói với trẻ: "Kiếm nhựa này đẹp quá, nhưng nó hơi nhọn, lỡ đâm vào bạn thì bạn đau lắm. Con cho cô mượn, cô cất lên tủ cao giữ hộ con, chiều về cô trả lại cho con mang về nhé."
PHẦN 2: TÌNH HUỐNG GIỮA CÔ VÀ PHỤ HUYNH (Rất quan trọng)
9. Tình huống: Phụ huynh phàn nàn "Sao hôm nay người cháu có vết xước/vết bầm tím?"
Cách xử lý: Nhận lỗi trước (dù do trẻ tự ngã hay bạn đẩy), sau đó giải thích.
Câu trả lời: "Dạ, em thành thật xin lỗi chị. Sáng nay trong lúc chơi đuổi bắt, cháu sơ ý va vào cạnh bàn (hoặc bạn A lỡ tay xô cháu). Em đã sơ cứu và chườm đá ngay cho con. Em sẽ rút kinh nghiệm chú ý bao quát các con kỹ hơn ạ."
10. Tình huống: Phụ huynh nói "Cô ơi, con tôi về nhà kêu đói, hình như ở lớp cô không cho ăn?"
Cách xử lý: Bình tĩnh giải thích chế độ ăn và tâm lý trẻ.
Câu trả lời: "Dạ, ở lớp con ăn hết suất đấy ạ (có thể cho xem camera/ảnh nếu có). Tuy nhiên, do các con vận động chạy nhảy nhiều nên tiêu hao năng lượng nhanh, về nhà hay cảm thấy đói. Mẹ cho con uống thêm sữa hoặc ăn nhẹ nhé, chứ ở lớp em luôn động viên con ăn đủ ạ."
11. Tình huống: Phụ huynh nhờ cô cho con uống thuốc kháng sinh.
Cách xử lý: Thực hiện đúng quy định an toàn thuốc.
Câu trả lời: "Dạ vâng, để đảm bảo an toàn cho con và đúng quy định nhà trường, chị vui lòng ghi rõ tên thuốc, liều lượng và giờ uống vào sổ nhật ký giúp em, rồi ký tên xác nhận nhé. Em sẽ cho con uống đúng giờ ạ."
12. Tình huống: Phụ huynh đến đón thấy con đang khóc (hiểu lầm là cô đánh/mắng).
Cách xử lý: Giải thích ngay nguyên nhân thực tế.
Câu trả lời: "A mẹ đến rồi! Bông đang khóc nhè vì vừa thua cuộc trong trò chơi xếp gỗ đấy mẹ ạ (hoặc vì con muốn giành đồ chơi của bạn mà cô không cho). Nín đi con, mai mình chơi lại nhé."
13. Tình huống: Phụ huynh nói "Cháu hay mách là cô giáo ghét cháu, không yêu cháu."
Cách xử lý: Lắng nghe và giải tỏa tâm lý.
Câu trả lời: "Cảm ơn mẹ đã trao đổi thẳng thắn với em. Thật sự em rất quý cháu vì cháu ngoan và tình cảm. Có thể hôm qua em có nghiêm khắc nhắc nhở khi cháu ném đồ chơi nên cháu sợ và nghĩ vậy. Em sẽ chú ý ân cần với con hơn để con không tủi thân ạ."
14. Tình huống: Phụ huynh làm mất thẻ đón trẻ và muốn đón con.
Cách xử lý: Kiên quyết nhưng khéo léo (đảm bảo an toàn).
Câu trả lời: "Dạ em biết chị là mẹ cháu, nhưng theo quy định nhà trường để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bé, chị vui lòng xuất trình CMND/CCCD và ký xác nhận vào sổ trực ban giúp em nhé. Lần sau chị nhớ mang thẻ để đón bé nhanh hơn ạ."
15. Tình huống: Phụ huynh chê cô giáo trẻ quá, sợ chưa có kinh nghiệm chăm con.
Cách xử lý: Tự tin và khẳng định bằng hành động.
Câu trả lời: "Dạ, em tuy mới ra trường nhưng đã được đào tạo bài bản và thực tập kỹ lưỡng. Hơn nữa em có sức trẻ và rất yêu các bé. Chị cứ yên tâm gửi cháu, em sẽ cố gắng chăm sóc cháu chu đáo nhất ạ. Có gì chưa được chị cứ góp ý cho em nhé."
16. Tình huống: Trẻ bị mất đồ dùng cá nhân (mũ, áo khoác, dép) tại lớp.
Cách xử lý: Xin lỗi và hứa tìm kiếm.
Câu trả lời: "Dạ em xin lỗi chị vì sơ suất này. Em đã tìm quanh lớp nhưng chưa thấy, có thể bé khác cầm nhầm về. Em sẽ nhắn tin lên nhóm lớp nhờ các phụ huynh kiểm tra lại balo các con và gửi lại cho bé vào sáng mai ạ."
PHẦN 3: TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM BẤT NGỜ (CẤP CỨU/SỨC KHỎE)
17. Tình huống: Trẻ đang ăn thì bị hóc/sặc, tím tái.
Hành động ngay: (Không nói nhiều, hành động là chính). Ngừng cho ăn ngay lập tức.
Cách xử lý: Thực hiện thủ thuật Heimlich (vỗ lưng ấn ngực) cho trẻ ngay lập tức để đẩy dị vật ra. Đồng thời hô hoán gọi giáo viên khác và y tế hỗ trợ. Tuyệt đối không được dùng tay móc họng khi chưa thấy dị vật.
18. Tình huống: Trẻ bị sốt cao đột ngột (có thể co giật).
Cách xử lý: Đưa trẻ vào nơi thoáng mát, nới lỏng quần áo, lau người bằng nước ấm (bẹn, nách). Cặp nhiệt độ.
Câu nói (gọi điện cho phụ huynh): "Alo mẹ bé Bông ạ, cô giáo đây ạ. Bé đang sốt cao 39 độ, em đang chườm ấm cho con tại phòng y tế. Mẹ thu xếp đến đón con đi khám sớm nhé, em lo con sốt cao quá sẽ co giật ạ."
19. Tình huống: Phát hiện trong túi quần trẻ có bật lửa/dao lam.
Cách xử lý: Tịch thu nhẹ nhàng, không la toáng lên làm trẻ sợ.
Trao đổi với phụ huynh: "Mẹ ơi, hôm nay em thấy trong túi con có cái bật lửa. Chắc con tò mò cầm nghịch. Mẹ để ý cất kỹ các vật dụng này ở nhà nhé, mang đến lớp nguy hiểm cho con và các bạn lắm ạ."
20. Tình huống: Lớp học đang bình thường thì mất điện, trẻ hoảng sợ la hét.
Cách xử lý: Giữ bình tĩnh, yêu cầu trẻ ngồi im tại chỗ.
Câu nói với trẻ: "Các con ngồi im tại chỗ nào, chúng mình cùng chơi trò 'Tàng hình trong bóng tối' nhé. Xem ai giữ im lặng giỏi nhất để bác Điện bật đèn lên nào. Cô vẫn ở đây nắm tay các con nhé."